سال 2023 میلادی از منظرهای مختلف برای بشریت سال پر فراز و نشیب و همراه با اتفاقات پر مخاطره بود که جهان را در آستانه درگیریهای حساس و خطرناکی قرار داد. از آن جمله، حمله وحشیانه رژیم اشغالگر بالای غیرنظامیان غزه و تداوم درگیریها در اوکراین را میتوان برجسته کرد.
در این گزارش مهمترین و برجستهترین اتفاقات سال 2023 میلادی به تشریح گرفته میشود. اتفاقات و رویدادهای که هر کدام تاثیر عمیقی بر زندگی جمعی بشریت داشته و مسیرهای مبهمی برای آینده گذاشته است.
خبرگزاری وطن24 – هرات: آغاز درگیریها در غزه و عملیات «طوفانالاقصی» مهمترین حادثه سال 2023 میلادی بود که جهان را در شوک قرار داد. از این لحاظ که یک گروه کوچک رزمی در باریکه محاصره شده غزه، توانست با عملیات برقآسا حملات سنگینی در عمق خاک اسرائیل انجام دهد.
این عملیات با سخنرانی محمد الضیف، از فرماندهان مقاومت فلسطین آغاز شد. رژیم اسرائیل در شوک بزرگ قرار گرفت و قدرت بازدارندگی که اسرائیل از آن حرف میزد را کاملا درهم شکست.
مسئولان ارشد حماس و کشورهای منطقه این حمله را پاسخ به 75 سال جنایت رژیم صهیونستی خواندند.
سران رژیم صهیونستی در پاسخ به این حملات غیرنظامیان را هدف قرار داده و با گذشت نزدیک به سه ماه از عملیات طوفانالاقصی، دستکم 22 هزار کودک، زن و غیرنظامیان دیگر در غزه شهید شدهاند. هزاران تن دیگر زخمی شده و وضعیت در نوار غزه به بدترین شکل ممکن رسیده است.
این درگیری «تن با تانک» در نوار غزه همچنان ادامه دارد و رژیم صهیونستی با حمایت غربیها همچنان مصروف بمباردمان مناطق مسکونی و کشتن زنان و کودکان است. نخست وزیر این رژیم گفته ممکن است جنگ ماهها ادامه یابد. سخنگوی ارتش اسرائیل نیز گفت انتظار میرود جنگ در سال 2024 ادامه یابد.
از جانبیهم، درگیریها در غزه، احتمال افزایش تنشها را در خاورمیانه افزایش داده است. احتمال درگیری بین نیروهای یمنی و ائتلاف برتانیا و آمریکا هرلحطه شدت میگیرد و ممکن است پای خیلی از کشورها را در این نبرد باز کند.
همچنین حمله به مواضع آمریکاییها در عراق و سوریه هم هر لحظه شدت میگیرد و تنها در شب آغاز سال نو میلادی، دو بار پایگاه آمریکا در عراق مورد حملات شدید راکتی قرار گرفته است.
این جنگ اگرچه تا پایان سال ۲۰۲۳ به یک نبردی فراگیر و فراملی تبدیل نشده، اما آنچه در عراق و لبنان و یمن رخ داد، نشان داد که تا چه اندازه، این تنش میتواند به دورانی بسیار ویرانگر و خطرناک بیانجامد.
تداوم درگیریها دبین اوکراین و روسیه از دیگر رخدادهای مهمی سال 2023 بود که همچنان ادامه دارد. روسیه در این اواخر برخی دستآوردهای در میدان جنگ کسب کرده اما همچنان تنشها با قدرت بین دو کشور ادامه دارد.
از سوییهم، زلزله ویرانگر و انتخابات سرنوشت ساز در ترکیه از اتفاقات مهمی دیگر جهان در سال 2023 بود. زلزله ویرانگر در ترکیه و سوریه دستکم 50 هزار کشته برجای گذاشت. این رخداد طبیعی همزمان با انتخابات سراسری در این کشور بود.
رجب طیب اردوغان، در یک رقابت سرنوشت ساز بازهم برنده انتخابات شد. در حال حاضر هم این کشور با چالشهای جدی از جمله تورم و تهدید گروههای مخالف دولت از جمله کردها مواجه است.
به رغم کمکرسانیهای گسترده غرب به زلزلهزدگان ترکیه اما، سوریه به دلیل تحریمهای آمریکا از دریافت این کمکها محروم بود اما زلزله باعث شد پنجرهی جدیدی در روابط سوریه با کشورهای عرب باز شود.
بشار اسد هم در یک سخنرانی تلویزیونی مهم، از کمکهای «برادران عرب» تشکر کرد و گفت که این کمکها به شکل قابل ملاحظهای، توانایی حکومت سوریه برای کمک به زلزلهزدگان را افزایش داد. سرانجام در هفتم ماه مه، اتحادیه عرب تصویب کرد که سوریه بار دیگر به جمع کشورهای این سازمان بینالمللی بپیوندد. عضویت سوریه در سال ۲۰۱۱ تعلیق شده بود.
نقطه پایان روند بازگشت سوریه به جامعه بینالمللی کشورهای خاورمیانه، در نشست ریاض بود که در پی حمله گسترده رژیم اسرائیل به غزه برگزار شد. بشار اسد، رئیسجمهور سوریه برای شرکت در این نشست به ریاض سفر کرد و با استقبال رسمی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان روبهرو شد.
2023 با تمام چالشهایش در خاورمیانه، آغازی برای حضور قدرتمند و دوباره اسد در صحنه قدرت بود.
توافق تاریخی ایران و عربستان از رخدادهای بیسابقه دیگر در سال 2023 بود. توافقی که به نحوی پای چین را نیز به معادلات منطقه با شرت بیشتر باز کرده و ایران و عربستان در پکن سند توافق همکاریها و آغاز روابط دیپلماتیک را امضا کردند.
حدود یک ماه بعد از سفر رئیسی، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به چین سفر کرد و در رویدادی تاریخی، عکسهای او در کنار مساعد بن محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان سعودی منتشر شد. وانگ ئی، وزیر خارجه و سیاستمدار قدرتمند چینی، در این تصاویر بین نماینده ایران و نماینده عربستان نشسته بود.
این نخستین بار بود که چین به این شکل در دو دهه اخیر، در روابط کشورهای خاورمیانه، نقشی فعال بازی میکرد.
در خارج از خاورمیانه، نیز قدرتگیری خاور میلی در آرژانتین نیز از خبرهای داغ سال بود. خاور میلی که یک راستگرای افراطی است در نخستین روزهای کاری در کاخ ریاست جمهوری، عضویت در بریکس را لغو کرد.
از او به عنوان ترمپ آرژانتین نیز یاد میشود و خارج کردن آرژانتین از سازمان بریکس، این کشور با وضعیت وخیم اقتصادی را در شرایط حادتری قرار داده است.
در آمریکا نیز اختلافات بین دو حزب مقتدر این کشور افزایش یافته و بر سر کمک به اوکراین و اسرائیل هر روز این تنشها افزایش مییابد. دونالد ترامپ نیز در از یکی از ایالتهای مهم این کشور رد صلاحیت شده است.
در افغانستان و پاکستان نیز تنشها بین دو کشور همچنان باقی است و پاکستان هزاران مهاجر افغان را از این کشور بیرون رانده است. ادعاهای نسبت به تصرف اموال مهاجران و بدرفتاری با آنان نیز مطرح شده است.
پاکستان بارها ناامنی در این کشور را ربطی به افغانستان داده و از سران امارت اسلامی خواسته پناهگاههای مخالفان این کشور را به آنان مشخص کنند.
با این حال، امارت اسلامی تاکید دارد که در تلاش توسعه روابط با کشورهای همسایه است و خاک افغانستان برای هیچ کشوری خطرساز نیست. روز گذشته سرپرست وزارت دفاع نیز هشدار داد که شهروندان تاجکستان و پاکستان در حملات علیه اماکن مذهبی افغانستان دست داشته و این کشورها جلوی اینگونه اقدامات را بگیرند.
نظرات بسته شده است.