همزمان با واقعه غدیر مروری بر نظریات خلفا، دانشمندان مسلمان و چهره‌های مطرح مسیحی که درمورد اوصاف امیرالمومنین حضرت علی (ع) صحبت کردند، می‌اندازیم.
حضرت ابوبکرصدیق(رض)
هرکس دوست دارد به مردی بنگرد که نزد رسول خدا «ص» عظیم‌ترین منزلت را داشت و قرابتش نیز به آن جناب نزدیک‌تر و دخالتش در رفع حوایج آن جناب و بی‌نیازی خودش از دیگران بیشتر بود به این مرد یعنی علی نگاه کند.
حضرت عمر بن خطاب(رض)
«او (علی «ع») مولای من است. زیرا پیامبر شرف را در ولایت علی می‌دید. لذا می‌گفت: نسبت به افراد شریف و با شخصیت محبت و دوستی از خود نشان دهید و در رابطه با حفظ آبروی خود از افراد پست و بی‌شخصیت بپرهیزید و برحذر باشید و دانسته باشید که هیچگونه شرفی به درجه تمامیت نرسید مگر به ولایت علی».
«مانند علی کسی حق دارد که تکبر ورزد و به خود ببالد. به خدا سوگند اگر شمشیر او نبود، اساس اسلام استوار نمی‌شد. و علاوه بر آن او دانا‌ترین فرد این امت در امر قضاست و با سابقه‌ترین و شریف‌ترین آنان است».
عبدالله بن عمر:
ابن عمر در جواب مردی که به او گفت: من علی را دشمن می‌دارم، فرمود: پس خدا هم به خاطر علی تو را دشمن می‌دارد.
جابر بن عبدالله انصاری:
او بهترین انسان است.
زاهد‌تر از علی بن ابیطالب در دنیا ندیده‌ام
عبدالله بن مسعود:
افضل اهالی مدینه علی بن ابی طالب است.
حسن بصری:
خدا علی را رحمت کند. به خدا سوگند که او برای دشمنانش همچون تیری صائب و به هدف خورده از جمله تیرهای الهی بود و از همه دانا‌تر و از همه به پیامبر نزدیک‌تر و درویش این امت بود. چنانکه به مال دنیا رغبتی نداشت و در فرمان پذیری امر الهی نیز سستی به خرج نداد و از ملامت نکوهش گران باک نداشت و قرآن محور هدف و دانش و عمل او بود و از این راه بر بهشتی زیبا دست یافت.
احمد بن حنبل:
عبدالله فرزند احمد بن حنبل از ایشان نقل می‌کند: «علی بن ابی طالب از اهل بیت است و کسی با آن‌ها قابل مقایسه نیست.»
ایشان در کتاب صحیح بخاری به نقل مناقب حضرت علی «ع» پرداخته که از آن جمله روایات مربوط به کنیه ابوتراب، دادن پرچم پیروزی در روز خیبر به علی و حدیث منزلت است.
مسلم بن حجاج:
ایشان در کتاب مناقب صحیح مسلم به نقل روایاتی در منقبت علی «ع» از پیامبر «ص» می‌پردازد. او روایاتی همچون دادن پرچم پیروزی را در روز خیبر به علی با اسناد مختلف، ابوتراب خواندن علی «ع» از جانب پیامبر «ص»، و سفارش پیامبر در رعایت حرمت اهل بیت و همچنین سخنان سعد بن ابی وقاص را در مقابل معاویه نقل می‌کند.
نسائی:
در فضیلت هیچ یک از یاران پیامبر «ص» به اندازه فضیلت علی «ع» روایت وجود ندارد.
امام علی (ع) از دید دانشمندان مسیحی
جرج جرداق
نزد حقیقت و تاریخ اهمیتی ندارد که او را بشناسی یا نشناسی. تاریخ و حقیقت گواهی می‌دهند که او وجدان بیدار و قهار، شهید نامی، پدر و بزرگ شهیدان، فریاد عدالت انسان و شخصیت جاویدان شرق علی بن ابیطالب است.
«علی بن ابی طالب در عقل و اندیشه، یگانه و بی‌همتاست و به همین جهت او محور فکری اسلام و جامع و سرچشمه علوم عربی است به طوری که در میان عرب هیچ دانشی نیست مگر آن که علی آن را پایه گذاری کرده و یا در پیدایش آن سهیم و شریک بوده است».
توماس کارلایل فیلسوف بزرگ انگلیس
«اما علی، ما را نمی رسد جز اینکه او را دوست بداریم و به او عشق بورزیم، چه او جوانمردی بس عالی قدر و بزرگ نفس بود. از سرچشمه های وجدانش مهر و نیکویی می جوشید. از دلش شعله های شور و حماسه زبانه می زد. شجاع تر از شیر ژیان بود، ولی شجاعتی ممزوج با لطف و رحمت و عواطف رقیق و راءفت….» (سیمای نهج البلاغه، محمد مهدی علیقلی به نقل از صوت العداله الانسانیه).
بولس سلامه
«آری، من یک مسیحی هستم، ولی دیده باز دارم و تنگ بین نیستم. من یک مسیحی هستم که درباره شخصیت بزرگی صحبت می کنم که مسلمانان درباره او می گویند: خدا از او راضی است…
علی در قضاوت خود استثنایی قائل نمی‌باشد و به طور مساوی آن چه را که باید بدهد، به مردم می داد و تفاوتی میان ارباب و بنده نمی گذاشت.
ای داماد پیغمبر! شخصیت تو، بلندتر و بالاتر از مدار ستارگان است…. ای استاد ادب و سخن! شیوه گفتار تو مانند اقیانوسی است که در عرصه پهناور آن روح ها به هم می رسند و به یکدیگر می پیوندند».
شبلی شمیل
« امام علی ابن ابی طالب، بزرگ بزرگان، یگانه نسخه ای که نه شرق و نه غرب، نه در گذشته و نه امروز، صورتی دیگر از آن را که مطابق با اصل باشد، به خود ندیده است».
نرسیسان از علمای مسیحی و سردبیر سفارت انگلیس در بغداد
« اگر این خطیب بزرگ علی (ع)، هم اکنون بر منبر کوفه پا می نهاد، می دیدید که مسجد کوفه با آن پهناوری اش از سران و بزرگان اروپا موج می زد، می آمدند تا از دریای سریز دانشش، روحشان را سیراب کنند».
سلیمان کتانی دانشمند مسیحی لبنان
«علی بن ابی طالب بیش از همه در دل پیامبر جا داشت؛ زیرا او تربیت شده اش بود و رفیقش، مشاورش، مصاحب جدایی ناپذیرش، برادرش،، همسر دخترش فاطمه زهرا که از همه کس برا او عزیزتر بود و پدر حسن و حسین که ذریه و دودمان پیامبر در او خلاصه می شود. او نخستین کسی بود که ایمان آورد و تواناترین مدافع دین بود و دلیرترین مبارز، پایدارترین جنگاور، هوشمندترین حادثه پرداز، شیواگوترین دانشمند سخنور و موفق ترین پیکارگر، پیامبر از تمام این حقایق با چنین سخنانی پرده برداشته است:….« علی با قرآن است و قرآن با علی».
نظرات بسته شده است.